52 YIL ÖNCE BUGÜN, BREZİLYA NITEROI’DE BÜYÜK KUZEY AMERİKA SİRKİ’NDE YANGIN ÇIKMIŞTI.

TARİHTEN BUGÜNE DÜŞEN NOTLAR:

17 ARALIK 1961;

52 YIL ÖNCE BUGÜN,

Brezilya’nın Rio de Janeiro eyaletindeki

Niterói şehrinde

“Praça do Expedicionário” Meydanı*nda kurulmuş olan “Büyük Kuzey Amerika Sirki”nin (Gran Circus Norte - Americano) çadırında başlayan yangın, kısa sürede büyümüş, 500’den fazla kişinin yaralanmasına ve %70’i çocuk 323 kişinin ölümüne neden olmuştu.

*Praça do Expedicionário:
II. Dünya Savaşı sırasında savaşa katılan Brezilya’lı
askerler anısına düzenlenmiş bir meydandır.

Büyük Kuzey Amerika Sirki, Niterói’ye 15 Aralık’taki ilk gösterisini yapmadan bir hafta önce gelmiş, yaklaşık 60 sanatçısı, 20 çalışanı ve 150 değişik hayvanı ile gösterilerine başlamıştı. O yıllarda Latin Amerika’nın en büyük ve eksiksiz sirki olarak ilan edilmişti. Sirkin sahibi Danilo Stevanovich altı ton ağırlığındaki sirk çadırını yeni satın almıştı. Hindistan’dan ithal ettiği çadırın naylondan yapıldığı söylenmiş olsa da, yangından sonra yapılan araştırmalarda aslında onun son derece yanıcı olan parafin mumu emdirilmiş pamuktan imal edildiği anlaşılmıştı.

Sirkin öğleden sonraki ikinci gösterisinin sonuna doğru, saat 3:45’de çadıra en yakın noktada gösterisini yapmakta olan trapez sanatçısı Antonietta (Nena) Stevanovich, alevleri gören ilk kişi olmuş ve o sırada yapmakta oldukları ölümcül üçlü trapez gösterisini tamamlayamayıp çığlık atarak güvenlik ağına düşmüştü.

Kalabalık yangının farkına vardığında, aşağıda kıyamet kopmuş, insanlar bir an önce çadırdan dışarı çıkabilmek için harekete geçmiş ve birçok kişi bu panik sırasında ezilerek yaralanmış ya da dumandan boğularak ve yanarak hayatlarını kaybetmişti.

O gün çadırda gösteri için gelmiş 3000’e yakın seyirci vardı. Yangın sırasında arkada kafeslerdeki hayvanlar da alevlerden ürkmüş ve kükreme, çığlık karışımı sesler çıkartmaya başlamışlardı.

Olaydan sağ olarak kurtulanların ifadelerine göre, tutuşan çadır, naylon ya da daha sonra anlaşıldığına göre parafin emdirilmiş pamuklu kumaş olduğu için, yandıkça damla damla yağmur gibi aşağıdaki insanların üzerine akkor halinde düşmüş ve onları yakmıştı. 

Yangına önce, sirk çadırına çok yakın geçen tren hattından geçen bir trenden sıçrayan kıvılcımın neden olduğu iddia edilmiş, ancak kısa bir süre sonra yangına bir kundaklamanın neden olduğu anlaşılmış, olayın ardından yakalanan üç kişi suçlarını itiraf etmiş, yargılanarak 16 yıl hapse mahkum olmuşlardı.

Yangından sonra Arenada dolaşan ve her zaman çocukları güldürmeye alışkın olan bir Palyaço, bulduğu izleyici çocuklardan birine ait olan biberona bakarak ağlarken.