21 YIL ÖNCE BUGÜN, BURT LANCESTER VEFAT ETMİŞTİ.

TARİHTEN BUGÜNE DÜŞEN NOTLAR: 20 EKİM 1994

21 YIL ÖNCE BUGÜN,

THOMAS E. GADDIS’İN 1955’TE YAZDIĞI BİR KİTAPTAN FRANKENHEIMER TARAFINDAN 1962 YILINDA FİLME UYARLANAN “ALKATRAZ KUŞCUSU”NU BAŞARIYLA CANLANDIRAN
VE BU ROLÜ İLE OSCAR’A DA ADAY GÖSTERİLEN,
UNUTULMAZ HOLLYWOOD YILDIZI
BURT LANCESTER

81 YAŞINDA, LOS ANGELES’DA
KALP KRİZİNDEN VEFAT ETMİŞTİ.

2 Kasım 1913’te New York’da İrlandalı bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelen Burton Stephen Lancester, DeWitt Clinton Lisesi’nden 1930 senesinde mezun olmuş, spor bursuyla New York Üniversitesi’ne girmişti. Çocukluğundan beri jimnastiğe meraklı olan Burt, arkadaşı Nick Cravat ile sirklerde cambazlık yaparak geçimini sağlamaya başlamış, 1939 yılında elinden sakatlanınca cambazlığı bırakmak zorunda kalmıştı.

II. Dünya Savaşı sırasında İtalya ve Avusturya’da askerlik yapmış, sonra 32 yaşında New York’a dönmüştü.

Burt Lancaster, sahneye ilk kez sahneye 1945 yılında The Sound of the Hunting adındaki bir Broadway oyunuyla çıkmıştı.
1.85’lik boyu, mavi gözleri ve düzgün fiziği ile Warners film şirketi yapımcılarından Hal Wallis’in dikkatini çekmiş,

Katiller’de Ava Gardner ile, 1946

1946’da Robert Siodmak’ın yönettiği ve Ava Gardner ile başrollerini paylaştığı Katiller (The Killers) adlı filmiyle sinema oyunculuğuna başlamıştı.

Kaba Güç (Brute Force) filminde, 1947

Bir yıl sonra da 1947'de Jules Dassin’in Kaba Güç (Brute Force) filmiyle ün kazanmıştı. Çok yönlü bir oyuncu olan Lancaster, değişik türde birçok filmde rol almıştı;

Trapez filminde Gina Lollobrigida ile, 1956

Tony Curtis ve Gina Lollobrigida ile Trapez (1956), Karl Malden ve Telly Savalas ile Alkatraz Kuşçusu (1962), Lee Marvin, Robert Ryan, Jack Palance ve Claudia Cardinale ile “The Professiannals” (1966) The Swimmer (1968), Michael York ve Barbara Carrera ile The Island of Dr. Moreau (1977), en bilinen filmleri arasında gösterilebilir.

1960 yılında Richard Brooks’un yönettiği, Jean Simmons ve Shirley Jones ile başrollerini paylaştığı Şarlatan (Elmer Gantry) filmindeki rolü ile “En iyi erkek oyuncu Oscar Ödülü” kazanmıştı.

Şarlatan filminin afişi, 1960

Şarlatan filminde Shirley Jones ile, 1960

Bu filmin dışında 1953 yılında Fred Zinnemann’ın Montgomery Clift, Deborah Kerr, Donna Reed, Frank Sinatra, Ernest Borgnine’ın da olduğu kalabalık bir oyuncu kadrosu ile çektiği İnsanlar Yaşadıkça (From Here to Eternity) filmindeki Milton karakteri ile ve 1981 yılında Susan Sarandon ile başrollerini paylaştığı Atlantic City filmindeki Lou karakteri ile Oscar’a aday gösterilmişti.

İnsanlar Yaşadıkça filminde
baştan çıkarıcı Deborah Kerr ile, 1953

İnsanlar Yaşadıkça filminin meşhur plaj sahnesinde Deborah Kerr ile, 1953

Burt Lancester, özellikle Alkatraz Kuşcusu (Birdman of Alcatraz) filmindeki oyunculuğu ile unutulmaz sinema oyuncuları arasına girmişti. 

Alkatraz Kuşçusu, 1962 

1980 yılından itibaren sağlık sorunları yaşamaya başlayan sanatçı 30 Kasım 1990 yılında felç geçirmiş ve konuşma yetisini kaybetmişti.
Sinemalarda en son izlediğim filmi, Rocket Gibraltar idi.
1988 de Daniel Petrie yönetiminde çekilen filmde Burt Lancester,
henüz 8 yaşındaki sonraları şöhreti yakalayan Macaulay Culkin ile oynamıştı.

20 Ekim 1994 tarihinde 04:50'de Los Angeles Century City’deki apartman dairesinde üçüncü kez geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetmişti. Vasiyeti uyarınca cenazesi yakılmış ve külleri Westwood Memorial Park’da bir meşe ağacının altına hiçbir dini merasim yapılmaksızın gömülmüştü.

3 kez evlilik yapan Burt Lancester’in 1946 da evlenip 1969’da boşandığı eşi Norma Anderson’dan Bill, James adlarında 2 erkek ve Susan, Joanna, Sighle adlarında 3 kızı vardı.

...
ALKATRAZ ADASI,
CEZAEVİ ve KUŞÇUSU

İspanyolların yönetimindeyken
“Le Isla de los Alcatraces” (Pelikanlar Adası) adını taşıyan adanın adı Alkatraz olarak kalmıştı. Ada 1861’den 1963’e kadar Cezaevi olarak kullanılmıştı.

Tüm Dünya Alkatraz Adasını ve Cezaevini Thomas E. Gaddis’in 1955’te yazıp yayınladığı “Birdman of Alcatraz” adlı kitap ve daha sonra aynı isimle çekilen Hollywood filmi sonrasında daha fazla tanır olmuştu.

Sözkonusu kitabın kişilerinden biri olarak gündeme gelen ve “Alkatraz Kuşçusu” lakabıyla tanınan mahkum Robert Franklin Stroud (1890-1963), ilişkisi olduğu bir kabare dansçısını döven F.K. “Charlie” Von Dahmer’i silahla öldürmüş ve karakola giderek teslim olmuştu.

Robert Franklin Stroud (1890-1963) 

Annesi Elizabeth’in avukatlığını yaptığı Stroud 73 yıllık ömrünün 54 yılını demirparmaklıklar ardında geçirmiş, son 17 yılı ise San Francisco körfezindeki Alkatraz Adasındaki hücresinde geçmişti. Stroud Alkatraz Adasına naklinden önce Leavenworth’da da kuş beslemekteydi ve Ornitolog (kuş bilimci) olan mahkumun başta Alkatraz’da kuş beslemesine izin verilmemişti.

Robert Franklin Stroud (1890-1963)

O halen cezaevindeyken 1955’te yazılan kitap ve ardından 1962’de çevrilen Alkatraz Kuşçusu filmini, o sırada rahatsızlığı nedeniyle uzun bir süre Federal Hapisaneler Medikal Servisi’nde tutulduğu için izlemesine izin verilmemiş ve bir yıl sonra da Başkan John F. Kennedy’nin bir süikast sonucu öldürülmesinden bir gün önce 21 Kasım 1963’te ölmüştü.

Stroud’un hayatı daha sonraları 1987 yılında Sixt Against the Rock adlı bir TV filminde yeniden ele alınmıştı.

Alkatraz Cezaevinde Mahkumlar için düzenlemeler kılavuzu

Alkatraz Adası ve Cezaevi’yle ilgili olarak 19 sinema filmi çekilmiştir. Bunlardan biri de, Donald Siegel’in yönettiği 1979 yapımı Clint Eastwood başrolünde oynadığı “Alkatraz‘dan Kaçış” filmiydi ki, bu film aynı zamanda Alkatraz Hapisanesi’nin kapatılmasına neden olan 11 Haziran 1962’deki 2’si kardeş üç kişinin kaçışını anlatıyordu.
Halen bu firarı gerçekleştiren Frank Morris, John ve Clarence Anglin’in akıbetleri bilinmemektedir.

Alcatraz’dan Kaçiş, 1979

2008 Şubat ayında Alcatraz Cezaevi'nin yıkılması için bir referandum yapılmış ve San Francisco'lu seçmenlerin % 72'lik oy oranıyla yıkım reddedilmişti.

Bugün Alcatraz Adası ve Alcatraz Hapishanesi, yılda 750 bin ziyaretçinin gittiği bir müze ve 1982 yılından beri de Golden Gate Ulusal Dinlence Bölgesi’nin bir parçası olarak kullanılmaktadır.

Cezaevinin kullanıldığı süre içerisinde 29 yılda 34 mahkum 14 ayrı kaçma girişiminde bulunmuş, 23’ü yakalanmış, 2’si boğulmak suretiyle sekiz hükümlü ölü olarak yakalanmış, 5 hükümlü ise yakalanamamıştı.