Sayfalar

20 Kasım 2013 Çarşamba

115 YIL ÖNCE BUGÜN, BELÇİKALI RESSAM MAGRITTE DÜNYAYA GELMİŞTİ.

TARİHTEN BUGÜNE DÜŞEN NOTLAR:
21 KASIM 1898;

115 YIL ÖNCE BUGÜN,

KOMEDİ, KORKU, GARİPLİK YA DA İLGİNÇLİK KAVRAMLARININ KARIŞIMI DÜŞ ÜRÜNÜ TEMALARI İŞLEDİĞİ TABLOLARI İLE SÜRREALİST AKIMININ EN ÖNEMLİ TEMSİLCİLERİNDEN RENÉ FRANÇOIS GHISLAIN MAGRITTE, BELÇİKA’DA LESSINES ŞEHRİNDE TERZİ LÉOPOLD İLE KADIN ŞAPKACISI ADELINE MAGRITTE’NİN EN KÜÇÜK ÇOCUKLARI OLARAK DÜNYAYA GELMİŞTİ.
L’ile au trésor - Define Adası 1942
Tuval üzerine yağlı boya, 60 x 80 cm.
Brüksel Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi
(Georgette Magritte’in hediyesi)
Les Graces Naturelles - Doğal Güzeller 1948
Tuval üzerine yağlı boya, 55 x 46 cm.
Magritte Müzesi Koleksiyonu

Le thérapeute - Terapist 1937
Tuval üzerine yağlı boya, 92 x 65 cm.
Isy Brachot Galerisi Brüksel-Paris
Magritte, 12 yaşında çizim dersleri almaya başlamış, 14 yaşında Sambre Nehri'ne atlayarak intihar eden annesinin sudan çıkartılışına şahit olmuştu. Annesinin cesedinin suyun üzerinde yüzüşünün, elbisesinin kafasını örtmesinin, ressamın 1927-1928 yıllarında çizdiği “Les Amants” serisine ilham kaynağı olduğu söylenir ancak o bundan hiç hoşlanmamıştır.
Les Amants (Sevgililer) 1928
Tuval üzerine yağlı boya, 73x54 cm.
New York Modern Sanatlar Müzesi
Les Amants (Sevgililer) 1928
Tuval üzerine yağlı boya, 73x54 cm.
Canberra - Avustralya Ulusal Galerisi
1918’e kadar iki sene boyunca Brüksel Kraliyet Akademisi’ne devam eden Magritte, 1913 yılından beri tanıştığı Georgette Berger ile 1922 yılında evlenmişti.




Georgette’in Portresi 1937
Tuval üzerine yağlı boya, 65 x 54 cm.
Brüksel Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi
Magritte, 1926 yılına kadar bir duvar kağıdı fabrikasında çalışmış, sonra Brüksel'deki Galerie la Centaure ile tam zamanlı olarak bir anlaşma imzalamıştı. Daha sonra da afiş ve reklam tasarımcılığı yapmış, 1926 yılında ilk gerçeküstücü resmi olan “Le Jockey Perdu”yu (Kayıp Jokey) yapmış, 1927'de ise ilk sergisini Brüksel'de açmıştı.
Le Jockey Perdu 1926
guaj, kolaj, kurşun kalem ve mürekkep
Kansas Üniversitesi, Spencer Sanat Müzesi
Le Jockey Perdu (1942) Yağlı boya
Bu sergisi hakkında aldığı eleştirileri kaldıramayan Magritte, başarısızlığın getirdiği depresyon sebebiyle Paris’e taşınmış, orada André Breton ile tanışıp, arkadaş olarak gerçek üstücülerin arasına katılmıştı.
La tentative de l’impossible - İmkansız çalışılırken 1928
Tuval üzerine yağlı boya, 105,6 x 81 cm.
Isy Brachot Galerisi Brüksel-Paris


La clairvoyance - Otoportre 1936
Tuval üzerine yağlı boya, 54,5 x 65,5 cm.
Isy Brachot Galerisi Brüksel-Paris




The Pleasure Principle (Portrait of Edward James) 1937
Tuval üzerine yağlı boya, 79 x 63.5 cm. 
İngiltere, Sussex Ex-Edward James Vakfı Koleksiyonu
Kariyerinin ilk zamanlarında, sürrealistlerin hamisi olan Edward James, onu evinde kira ödemeksizin yaşaması ve resim yapması için desteklemiş, o da yaptığı The Principle Pleasure” (Zevkin Prensipleri) ve La Reproduction Interdite” (Çoğaltma yasaktır) adlı tablolarında Edward James’i model olarak kullanmıştı.
Edward James 
La Reproduction Interdite - Çoğaltma Yasaktır 1937
Tuval üzerine yağlı boya, 81,3 x 65 cm.
Rotterdam, Boijmans Van Beuningen Müzesi
ABD’de  ilk sergisini 1936 yılında New York’ta açan Magritte’in 1965’de Modern Sanat Müzesi’nde ve 1992’de Metropolitan Sanat Müzesi’nde olmak üzere New York’ta iki kez daha sergisi olmuştu.
L'Heureux Donateur - Mutlu Donör 1966
Tuval üzerine yağlı boya, 55,5 x 45,5 cm.
Belçika, Ixelles Müzesi

La Boite a Pandore - Pandora’nın kutusu 1951

Tuval üzerine yağlı boya, 45,5 x 55 cm.
Yale Üniversitesi Sanat Galerisi
(
Dr. John A. Cook hediyesi)
Magritte'in resimlerine olan ilgi 1960’larda artmış ve resimleri pop, minimalist ve kavramsal sanata ilham kaynağı olmuştu. 15 Ağustos 1967’de pankreas kanserinden vefat eden sanatçıBrüksel’deki Schaarbeek Mezarlığına defnedilmişti.
Magritte, 2005 yılında oluşturulan “En Büyük Belçikalılar Listesi”nin Belçikanın üç federal bölgesinden biri olan güneydeki Valon Bölgesi Versiyonuna dokuzuncu, Kuzeydeki Flaman Bölgesi Versiyonuna da onsekizinci sıradan girmişti.
Resim konusunda kusursuz bir uzman olan Magritte resimlerinde çoğunlukla bilinen şeylere yeni anlamlar kazandırmaya ve sıradan nesneleri alışılmadık bir içerikle göstermeye çalışırdı. La trahison des Images (İmgelerin İhaneti) isimli çalışması, objelerin göründüklerinin dışında anlatımsal kullanıma örnek olmuştu.
La trahison des Images (İmgelerin İhaneti) 1928-29
Tuval üzerine yağlı boya, 63,5 x 93,98cm
Los Angeles County Güzel Sanatlar Galerisi

Resimde tütün dükkânı reklamı gibi görünen bir piponun hemen altına “Ceci n'est pas une pipe” (Bu bir pipo değildir) yazarak resmin bir pipo değil,piponun bir görüntüsü (kopyası) olduğunu söyleyerek başta çelişki gibi görünen bir doğruya işaret etmişti. Fransız filozof Michel Foucault yazdığı kitabında “Ceci n'est pas une pipe” tablosunu ve onun yarattığı paradoksu anlatmıştı.
The Listening Room (Dinleme Odası) 1952
Tuval üzerine yağlı boya, 45 x 54,7 cm.
Teksas, Houston Menil Koleksiyonu
Magritte, aynı yaklaşımı bir elma resminde de kullanmış, yeşil elmayı son derece gerçekçi çizdikten sonra onun bir elma olduğunu reddetmişti.
“Bu bir ... değildir” çalışmalarında Magritte'in göstermeye çalıştığı şey, sanatta gerçeğe ne kadar yaklaşılırsa yaklaşılsın, öğenin kendisine yaklaşılamayacağıydı, kısacası o pipo ne kadar gerçeğe benzese de o pipo ile tütün içemeyeceğimiz aşikardı.
Le Soir qui tombe - Akşam düştüğünde 1964
Tuval üzerine yağlı boya, 162 x 130 cm.
Teksas, Houston Menil Koleksiyonu
Resimleri gerçekdışı öğelere ek olarak, çoğu zaman nükteli ve eğlendirici olan Magritte, bazı ünlü tabloların gerçeküstü versiyonlarını da yapmıştı.

Jacques Louis David  - Madame Récamier 1800
Tuval üzerine yağlı boya, 173 x 243 cm. Paris Louvre Müzesi
René Magritte  - Madame Récamier de David 1950
Tuval üzerine yağlı boya, 60 x 80 cm. Özel Koleksiyon
René Magritte  - Madame Récamier 1967
Bronz kanape ve tabut
Teksas, Houston Menil Koleksiyonu
Eduard Manet 1868/69 - Le Balcon
Tuval üzerine yağlı boya, 170 x 124,5 cm.
Paris, Müze d’Orsay
Magritte 1950 - Le Balcon de Manet
Tuval üzerine yağlı boya, 81 x 60 cm.
Belçika Antverp Van Hedendaagse Kunst Müzesi

"Benim resimlerim hiçbir şey anlatmayan görsel imgelerdir. Akla gizemi getirirler. Doğrusunu isterseniz, benim resimlerimi gören biri kendi kendine şu basit soruyu sorar: 'Bunun manası ne?' O resmin bir manası yoktur. Çünkü zaten gizem de aslında hiçbir şeydir, bilinmeyendir."

1960’larda Magritte'in çalışmalarına olan ilgi büyük boyutlara ulaşmasına ve eserlerinin halk tarafından tanınmasına neden olan şeylerden biri de, sanatçının resimlerinin rock albümü kapaklarında yer alan reprodüksiyonları olmuştu. Bu kapakların ilk örnekleri arasında, sanatçının The Listening Room” isimli eseri kullanıldığı 1969 yılı çıkışlı Jeff Beck Group albümü Beck-Ola sayılabilir.


Ressamın L'Empire des Lumiéres” (Işıklar İmparatorluğu) isimli tablosu da Jackson Browne’ın 1974 yılında çıkan albümü Late for the Sky”ın kapağında kullanılmıştı.
René Magritte L'Empire des Lumières (1954) Litograf, Seri 2


René Magritte L'Empire des Lumiéres, 1950, 97 x 70 cm.
New York Modern Sanatlar Müzesi
Ayrıca, Britanyalı folk-rock grubu Lindisfarne’dan Alan Hull, 1973 ve 1979'da çıkardığı iki solo albümünün kapağı olarak ressamın resimlerini kullanmış, 1977'de yayınlanan Styx albümü The Grand Illusion”ın kapağında Magritte’in  “Le Carte Blanche” tablosu kullanılmıştı.

René Magritte, Le blanc-seing / Açık Çek 1965
 Tuval üzerine yağlı boya, 81 x 64 cm.
Washington Ulusal Sanat Galerisi

Bay ve Bayan Paul Mellon Koleksiyonu
Gary Numan’ın 1979 tarihli albümü The Pleasure Principle”da ve John Foxx’un 2001 yılı albümü The Pleasures of Electricity”de Magritte’in Edward James’i model olarak kullandığı Le Principe du Plaisir” tablosu kullanılmıştı.

Paul Simon, 1983 yılında çıkan albümü Hearts and Bones”da "Rene And Georgette Magritte With Their Dog After The War" isimli bir şarkıya yer verirken, sanatçının büyük bir hayranı ve pek çok eserine sahip olan Paul McCartney, kurdukları Apple” Plak firmasının ismini verirken Magritte'ten etkilendiğini açıklamıştı.
David Cowles - “Paul McCartney as by Magritte”
Bunların yanısıra, pek çok filmde de Magritte’ten esinlenilmiş imgelere rastlanabilir. Magritte’in 1964 yılında yaptığı bir elmanın şapkalı bir adamın yüzünü kapatttığı “The Son of Man” (Adamın Oğlu) isimli yağlı boya tablosu 1992 yapımı Toys” (Oyuncaklar), 1999 yapımı The Thomas Crown Affair” ve 2004 yapımı Ryan” isimli filmlerde alıntılanmıştı.
René Magritte The Son of Man 1964,
Tuval üzerine yağlı boya, 116 x 89 cm.
Özel Koleksiyon

 2004 yılında vizyona giren I Heart Huckabees’de Dustin Hoffman’ın canlandırdığı Bernard Jaffe karakterinde Magritte’ten esinlenilmişti. Ayrıca Ellen Burstyn imzalı 1998 yapımı The Fear of God: 25 Years of "The Exorcist" isimli belgeselde The Exorcist filminin afişinin Magritte’in L'Empire des Lumieres” isimli eseri ilham alınarak yaratıldığı öne sürülmüştü.


L'Avenir des statues  / Heykellerin Geleceği 1937
Londra Tate Galeri


 La Folie des Grandeurs / Büyüklük Kompleksi 1948
Tuval üzerine yağlı boya, 99,2 x 81,5 cm.

Washington, Hirshhorn Müzesi ve Heykel Bahçesi



Quand l'heure sonnera - Zamanı geldiğinde 1932
Tuval üzerine yağlı boya, 116 x 89 cm.
Özel Koleksiyon
Magie Noir / Kara Büyü 1933-34
Tuval üzerine yağlı boya, 73 x 54,4 cm
Brüksel Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi

 Collective Invention / Kollektif Buluş 1934
Tuval üzerine yağlı boya, 73,5 x 97,5 cm.

Almanya, Düsseldorf Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen Galerisi




Golconde 1953, Tuval üzerine yağlı boya, 81 x 100 cm.
Teksas, Houston Menil Koleksiyonu


Magritte'in pek çok çalışmasında olduğu gibi, bu tablosuna “Golconde” ismini arkadaşı şair Louis Scutenaire vermişti. Golconde, Hindistan’ın güneyindeki harap şehirlerden birisidir ve şehir, ondördüncü yüzyıldan, onyedinci yüzyılın sonuna kadar iki başarılı krallığa başkentlik yapmıştır. Ününü efsanevi bir elmas endüstrisinin merkezi olmasına borçlu olan şehrin, İngilizce sözlüklerde anlamı “zenginlik kaynağı”dır.
Magritte, şair arkadaşının yüzünü de tablosuna yerleştirmiş, evin bacasının hizasında, sağ tarafta, büyükçe çizmiş olduğu adam, Belçika gerçek üstücülüğünün önde gelen ismi Louis Scutenaire’dir.





Brüksel’de Place Royale Meydanındaki 5 katlı neo-klasik Altenloh Oteli 6 Temmuz 2009 tarihinde Magritte Müzesi olarak halka açılmıştı. Müze, Return, Şehrazat ve Işık İmparatorluğu da dahil olmak üzere 200’e yakın Magritte tablosuna, çizimlerine ve heykellerine ev sahipliği yapmaktadır.

Le retour - Dönmek 1940
Tuval üzerine yağlı boya, 50,2 x 65 cm.
Brüksel Kraliyet Güzel Sanatlar Galerisi

Shéhérazade 1948

Shéhérazade 1947
kağıt üzerine guaj ve sulu boya, 23,5 x 19 cm.
Özel Koleksiyon
Shéhérazade 1947
Kağıt üzerine Tempera, Mat kartona sıvanmış
Shéhérazade 1947
Tuval üzerine yağlı boya
Shéhérazade 1950

Başka bir Magritte Müzesi de yine Brüksel’de Esseghem caddesi 135 numarada Magritte’in 1930’den 1954’e kadar eşi ile yaşadığı evindedir.


Brüksel Esseghem Caddesi No135 - Magritte Evi /Müzesi
Ünlü Knokke-Heist Gazinosu, 1928 yılında Belçika’nın ünlü sayfiyesi Albert Plajında genç mimar Leon Stynen tarafından tasarlanmış ve 1930’da inşaatı bitirilerek 5 Temmuz 1930’da yapılan büyük bir gala konseri ile açılmıştı.

Gazino’da Josephine Baker, Maurice Chavelier, Edith Piaf, Arthur Rubinstein gibi dönemin ünlü isimleri sahne almışlardı. II. Dünya Savaşı sırasında bombardımanlar yüzünden ağır hasar görmüş, 1943’de Alman birlikleri sözde bir Atlantik Duvarı oluşturmak adına gazinoyu da işgal etmiş, kuzey cam duvarını beton duvarla kapatıp, göz korkutmak amaçlı olarak da ahşaptan büyük boyutlu sözde bir top yerleştirmiş ve kamuflajlı bir sığınak haline dönüştürmüşlerdi. 1944’de Kanadalı birlikler tarafından kurtarıldığında gazinonun güney cephesi ve çatısı büyük hasar görmüştü.
Gazinonun 1945 yılında restorasyonuna başlanmış ve 1947 yılında bitirilerek tekrar açılmış, yine eski günlerindeki gibi Flaman sahil kültürünün tapınağı haline gelmiş, Picasso, Matisse, M. Ernst, Dufy, Salvador Dali, Chagall ve Magritte gibi sanatçıların sergileri açılmış, Frank Sinatra, Nat King Cole, J. Brel, Ray Charles, Ella Fitzgerald ve Marlene Dietrich gibi ünlü sesleri konuk etmişti.

1952 yılında Büyük salona, Joseph Selis tarafından tasarlanan ve Venedik Murano’da ürettirilen 7 ton ağırlığında, 8,5 x 7,5 metre çapında, 22.000 parça kristalden oluşan, 2700 ampulün aydınlattığı ünlü “Venedik Avizesi” asılmıştı.
Bir yıl sonra 1953’de de Magritte’e bu büyük eliptik salondaki 71,3 metre uzunluğunda ve 4 metre yüksekliğindeki 8 panelden oluşan anıtsal duvarın üzerine “Le Domaine Enchanté”yi (Büyülü Alan) yapması işi verilmişti.

Bu çalışma Magritte’in daha önce yapmış olduğu tablolarının ve o tablolarda yer alan figürlerin bir araya toplanmasıyla oluşturulmuş bir kolaj gibiydi. Bu çalışmada Magritte danışman ve gözetmen olarak bulunmuş, boyamaları Raymond Art başkanlığında 5 sanatçıdan oluşan bir ekip gerçekleştirmişti.


Gazinoya haftada 2,3 kez gelen Magritte sadece gökyüzü boyamaları için boyaları kendisi hazırlamış diğer renkler için hazır ticari boyalar kullanılmıştı. 6 hafta gibi kısa bir sürede tamamlanan anıtsal duvar freski, 1 Haziran 1953’de tamamlanmıştı. Bu çalışma René Magritte’in geç dönem çalışmaları içerisinde önemli bir başarı sayılmıştı.





Knokke-Heist Gazinosu halen çeşitli aktiviteler için, Eurovision, Güzellik Yarışmaları gibi büyük organizasyonlara ev sahipliği yapmakta, Gazino ve kumarhane olarak da işlevini sürdürmektedir.




Bugünlerde ünlü Knokke-Heist Gazinosu yeni bir dönüşüme, restorasyona ve yeniden inşaa edilmeye hazırlanmakta. Gazinonun, kent merkezine yeni bir simge kazandırmak için dönüştürülmesine karar verilmiş ve bunun için de Steven Holl Mimarlık tarafından bir proje hazırlanmış.
Tasarımda Magritte’in freskinde yer alan gemi freskinden esinlenilmiş, Gazino kütlesinin üzerine ve arkasına yelken gibi ve düzlemsel bir otel ve apatman kulesi ile, saydam ve geçirgen yatay bir kongre binası eklemlenmesi planlanmış.


Hiç yorum yok: