95 YIL ÖNCE BUGÜN, İSVEÇLİ İLLÜSTRATÖR VE RESSAM JOHN BAUER VE AİLESİ FERİBOT KAZASINDA ÖLMÜŞLERDİ.

TARİHTEN BUGÜNE DÜŞEN NOTLAR:

20 KASIM 1918;

95 YIL ÖNCE BUGÜN,

ÜNLÜ İSVEÇLİ İLLÜSTRATÖR VE RESSAM
JOHN ALBERT BAUER,

KARISI ESTER-LISA VE 2 YAŞINDAKİ OĞLU JOHN BENGT OLOF İLE BİRLİKTE STOKHOLM’E GİTMEK ÜZERE BİNDİKLERİ FERİBOT’UN FIRTINADA BATMASI SONUCU 36 YAŞINDA BOĞULARAK HAYATINI KAYBETMİŞTİ.

 

1882 yılında İsveç’in güneyinde 9. Büyük kenti olan Jönköping’de dünyaya gelen John Albert Bauer, kız kardeşi Anna’yı 13 yaşındayken kaybetmiş ve bundan çok etkilenmişti. Babasının şarküteri dükkânında çalışan Bauer, devamlı olarak resimler çizmiş ve 16 yaşında resim eğitimi almak üzere başkent Stokholm’e gitmişti.

Ester-Lisa Ellqvist

Sadece 2 yıl sonra, Bauer, İsveç Kraliyet Resim Akademisi'ne girmiş, burada Ester-Lisa Ellqvist ile tanışmış ve Aralık 1906’da evlenmişti.

İkili, 1908 ve 1910 arasındaki 2 yıl boyunca, resim çalışmaları için Almanya ve İtalya’yı kapsayan bir tura çıkmış, Ester-Lisa, kocası Bauer için birçok resimde modellik yapmıştı. Bauer’in resimlerindeki çoğu peri prenses Ester’den başkası değildi.

Bunlardan en çok bilineni sanatçının 1905 yılında yaptığı
“The Fairy Princess”-“Freja” adlı çalışmasıdır.

The Fairy Princess - Freja

The Fairy Princess - Freja

Sanatçının ayrıca 1915 yılından itibaren yapmış olduğu “Troll*ler ve Prenses Tuvstarr” çalışmaları da en çok bilinen eserlerindendir.

 Bauer, bunalımlı ve aşırı kuşkulu biriydi, hatta bu yüzden
1918 yılında karısıyla boşanmaya dahi kalkmıştı.

Prenses Tuvstarr

Troll’ler ve Prenses Tuvstarr

“KADIN VE EV İÇİN RESİMLİ DERGİ”de John Albert Bauer / Ekim 1915
IDUN Frithiof Hellberg tarafından kurulan ve 1887-1963 yılları arasında yayınlanan haftalık bir İsveç dergisiydi. Derginin logosunda elinde elma sepeti ile görünen tanrıça İdun yer almaktaydı. Dergi edebiyat ve cinsiyet eşitliği üzerinde odaklanmıştı. 1963 yılında Vecko-Journalen ile birleşmiş ve Idun-Veckojournalen adı altında haftalık yayımlanmaya başlamıştı. 2002 yılında da yayını durmuştu.

John Albert Bauer hayatının son günlerinde stüdyosunda

O sırada patlayan I. Dünya Savaşı onu iyiden iyiye huzursuz etmiş,

bu yüzden Ester-Lisa ve 2 yaşındaki oğlu Bengt Olof ile Stokholm’e taşınmaya karar vermişti. Önce trenle yolculuk yapmak üzere hazırlık yapan aile, 1 Ekim 1918 tarihinde Getå’da toprak kayması sonucu yaşanan İsveç tarihinin en büyük demiryolu kazası sonucu tren yolculuğundan vazgeçip Stokholm’e feribotla gitmeye karar vermişti.

Bindikleri buharlı feribot “SS Per Brahe” fazla kargo yükünün yarattığı dengesizlik yüzünden fırtınada batınca gemideki 21 kişi ile birlikte tüm aile boğularak hayatlarını kaybetmişlerdi.

“ÖLÜM İLANI
Sanatçı John Albert Bauer,
eşi Ester-Lisa Bauer,
(doğum adı Ellqvist)
oğulları
John Bengt Olof
bu ayın 19-20 arasında gece yarısı 
bize, kardeşlerine, akrabalarına ve arkadaşlarına
keder vererek hayatlarını kaybettiler.
Joseph ve Emma Bauer
Johanna Ellqvist”

SS Per Brahe Feribotu

Troll

Anne Troll

Skin påsen - Deri çanta

“Bland tomtar och Troll” (Cüceler ve Troll’ler arasında) -1915

“Cüceler ve Troll*ler arasında” 1907 yılında Erik Åkerlund tarafından kurulmuş İsveç folklor ve masal yıllığıydı. 1907 yılından itibaren Noel zamanında yılda bir kez yayınlanan yıllığın ilk sayılarını John Albert Bauer resimlemişti. 1927 ile 1980 yılları arasında, yıllığı Einar Norelius resimlemiş, yazarlar arasında da Hjalmar Bergman, Helena Nyblom, Margareta Ekström, Gösta Knutsson ve Edith Unnerstad gibi isimler yer almıştı.

Bauer ve yakın arkadaşı Troll

Troll: İskandinav folkloründe adı geçen ve korkunç gözüken insanımsı ve devasa bir mistik yaratıktır. Troll’ler folklörde, İngiliz peri masallarındaki Ogre’ler benzeri şeytani devlerden, dağlarda yaşayan, insanları dağa kaçıran, vahşi ve insana benzer yaratıklara kadar birçok farklı şekilde tasvir edilmişlerdir.

İskandinav edebiyatında, sanatında ve müziğinde Troll’ler, romantik dönemden bu yana birçok farklı şekilde adapte edilerek, genelde çok büyük kulaklı ve büyük burunlu bir yerli halk biçiminde tasvir edilmişlerdir.

İskandinav mitolojisi kökenli canavarlar... Antikçağ efsanelerinde söz edilen devlerle, büyüklük, kötü yaratılış ve insan eti yeme merakları gibi yönlerden benzerlik gösterirler. Genelde dağlarda ve soğuk iklimlerde yaşarlar, gün ışığına maruz kaldıklarında taşa dönüşürler. Tolkien'in Hobbit'inde de böyle bir taşlaşma hikâyesi anlatılır. John Ronald Reuel Tolkien'in yazdığı fantastik kurgu eseri “Yüzüklerin Efendisi”nde tüm iyi halkların ortak düşmanları orklar / goblinler ve troller ise Orta Dünya'nın kötülüğe hizmet eden ırklarıdır ve iskandinav efsanelerinin büyüyle yaratılan kötü canavarlarına benzerler. Edebiyatta diğer ünlü Troller; Norveçli oyun yazarı ve şair Henrik Ibsen'in “Peer Gynt ”(1867) eserinde yaşlı dağ adamı, dağların kralı olarak da bilinen Troll Kralı olarak karşımıza çıkar, ayrıca “Taşa saplanan Kılıç” (1938) adlı hikayesi ile tanınan İngiliz yazar Terence Hanbury White'ın kısa fantastik hikayesi “ The Troll”de de karşımıza çıkar.

John Bauer / C. Graner’in bir hikayesi için, (Vill-Vallareman)
boynuz üflüyen küçük keçi çobanı illüstrasyon.(1910)

John Bauer’in C. Graner’in “Vill-Vaalareman”hikayesi ve Selma Lagerlöf’ün
“Nils Holgersson” hikayesi için yaptığı illüstrasyonların kullanıldığı İsveç Pulları. 

Eski Norveç Hikayelerine göre; bazı Troll’ler devasadır, bazıları ise küçük, hepsinin uzun eğri burunları, dağınık saçları ve sadece dört parmakları vardır. Çoğunun uzun ve tüylü kuyrukları olur ve çok nadiren, diğerleri iki hatta üç gözlü iken bazılarının alınlarında sadece bir gözü olur. Troll’ler çoğunlukla biraz ürkütücü görünseler de genellikle iyi huylu ve küçük bir çocuğun kandırabileceği derecede saftırlar. Gene de Troll’lerin öfkesi sonsuzdur ve onlarla iyi geçinmek, Iyi ilişkiler içerisinde olmak, daha sonra mükafatlandırılmanız açısından önemlidir.

Troll’ler şekillerini değiştirebildikleri için, doğa üstü yeteneklere sahip oldukları da düşünülür.

İsveç Posta İdaresi, 1982 yılında John Bauer’in 100. doğum günü münasebetiyle dört puldan oluşan bir seri çıkartmıştı.

Karışık ahşap, Japon meşesi, Selvi, Honduras Maun’u ve Mansonia ağacından
John Albert Bauer tasarımı Marküteri (Kakma) Kelebek desenli el yapımı ahşap koltuk.
 ( genişlik: 81 cm, yükseklik: 110 cm, derinlik: 57 cm, oturma alanı: 41 cm)

John Albert Bauer ile ilgili kısa bir tanıtım videosu aşağıdaki linkten izlenebilir.

http://www.youtube.com/watch?v=Ta5gCO_GEOg