21 YIL ÖNCE BUGÜN,

KASIMPAŞA GAZİOSMANPAŞA CAMİİ’NİN BAŞİMAMI HAFIZ MEHMET EFENDİ’NİN OĞLU OLARAK DÜNYAYA GELEN, TÜRKİYE’NİN İLK HEYKELTRAŞLARINDAN VE “D GRUBU”NUN KURUCULARI ARASINDA YER ALMIŞ TEK HEYKELTRAŞ ZÜHTÜ MÜRİDOĞLU, EŞİ FİZİK ÖĞRETMENİ SENİHA HANIM’I KAYBETTİKTEN SONRA 17 YIL TEK BAŞINA YAŞADIĞI İSTANBUL GÖZTEPE’DE DEMİRYOLU CİVARINDAKİ DOKUZ KATLI BİR APARTMANIN EN ÜST KATINDA 86 YAŞINDA VEFAT ETMİŞ, CENAZESİ ANCAK ERTESİ GÜN BULUNMUŞTU.

“ ... Hafız Mehmet Efendi’nin oğlu kalkıp heykelci oluyor; gavuristanlara gidiyor, geliyor; akademide hoca oluyor; tekrar gidiyor. Yani, Türkiye’de böyle elle tutulur üç-beş kişi arasına giriyor. Bu olacak iş değil.”, “ Yalnız şu var; Hafız Mehmet Efendi beş vakit namazında ama, yobaz değil. Hafız Mehmet Efendi’nin evine her gün bir gazete girerdi. Hem de Akşam veya İkdam gibi bir gazete. Ve, evinde kütüphanesi vardı.”

(Ölümünden bir hafta kadar önce Nail Güreli ile yapmış olduğu son röportajından)

1906 yılında İstanbul’da doğan Zühtü Müridoğlu; (1924-1928)

Sanayi-i Nefise Mektebi’nde İhsan Özsoy’un öğrencisi olmuş, okulu bitirdikten sonra Avrupa sınavını kazanarak 1928‘de Paris’e gitmiş, Collarossi Akademisi’nde Marcel Gimond Atölyesinde çalışmış, Louvre’da Sanat Tarihi ve Sorbonne’da Estetik derslerine devam etmiş, Türkiye’ye döndükten sonra 1932- 36 yılları arasında Samsun Lisesi’nde resim öğretmenliği yapmaya başlamıştı.

D Grubu’nun kurucuları arasında yer almış, 1936′da İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde heykelci olarak çalışmıştı. 1939’da bir süre Ankara Gazi Eğitim Enstisüsü’nde öğretmenlik yapmış, daha sonra Güzel Sanatlar Akademisi Dekoratif Sanatlar Bölümü’nde modlaj öğretmeni olmuştu. 1947-1949 arasında tekrar Paris’e gitmiş, dönüşünde Akademi’ nin Heykel Bölümü’nde atölye öğretmeni olarak görevlendirilmişti. 1955′te Ağaç Uygulama Atölyesi’ni açmış, 1969’da “profesör” ünvanını almış, 1971’de de yaş haddinden emekli olmasına karşın Akademi’deki çalışmalarını uzun bir süre sürdürmüştü. 1977’de Sedat Simavi Vakfı ve 1981’de Atatürk Sanat Armağanı ödüllerini kazanmıştı.

İlk kişisel sergisini 1932′de açan Zühtü Müridoğlu, anıt kompozisyon, tek figür ve kabartma çalışmalarında kitle ve yüzey kaynaşımı yönünden tutarlı bir biçim çizgisini sürdürüp gelişirmiş, 1953′ten sonra soyut anlayışa yönelmiş, ağaç dalları ve köklerini ayıklayıp cilalayarak ya da ince bakır levhayla kaplayarak “doğa arıtması” yönünde çalışmalar yapmıştı.

“Bir kış soğuktan donduk. Malum Mazot yok. Tahta yontmak insanı ısıtıyor diye bol bol ahşap heykel yaptım”... “Büyük heykel için büyük yer gerekir. Benim evim küçük, ondan küçük heykel yapıyorum”

diyerek muzip, yalın ve alçakgönüllü cevaplar vermişti bir söyleşisinde Zeynep Oral’a. Onu öfkelendiren, sanatı yozlaştıran yöneticiler ve sanatla ilgilenmeyen insanlar içinse Zeynep Oral’a şunları söylemişti Zühtü Müridoğlu; “Halk bunları anlamaz” diye sanatı yozlaştıran yöneticiler

“ Aslında kendileri hiçbir şey anlamaz...

Yoksa halka kimse sormamıştır ki..”,

“Ben sanatla ilgilenmem”

diyenler

“Sanatla ilgilenmeyen hayatta ne yapar anlayamıyorum...

Sanatla ilgilenmeyen, kitap okumayan,

şiir sevmeyen,

resme bakmayan, tiyatroya adım atmayan...

bunlar çevresinden, kendinden nefret eder ve

kendisine de çevresine de kin, öfke,

fesat saçar!..”

Sanki Zühtü Müridoğlu Hoca, bugünü, bugünün yöneticilerini daha o günden görmüş gibi...

Anıtkabir Mozoleye çıkan merdivenlerin sol tarafındaki alçak kabartmalar

Daha sonra yine ağaçtan, kendi biçimlendirdiği öğelerle komposizyonlar düzenlemiş, 1975′ten sonra yeniden eski biçimine dönmüştü.

Barbaros Hayrettin Heykeli Model çalışması

Ali Hadi Bara ile birlikte yaptıkları Beşiktaş Meydanı’ndaki Barbaros Anıtı (1942)

En yakın arkadaşlarından biri olan Ali Hadi Bara ile 1942’de İstanbul Beşiktaş’taki Barbaros Anıtını, 1946’da Zonguldak Atlı Atatürk ve İnönü Anıtlarını, 1953’te Anıtkabir’de Mozoleye çıkan merdivenlerin sol tarafındaki alçak kabartmaları, 1965’te Büyükada Atatürk Anıtını ve Muş Atatürk Anıtını yapmıştı. 1963-67 yılları arasında “Mezar Taşları” adını verdiği bir dizi soyut heykel gerçekleştirmiş, 1958 yılında yaptığı “Meçhul Siyasi Hükümlü” (The Unknown Political Prisoner) adlı heykeli MoMa- The Museum of Modern Art – New York daimi koleksiyonuna alınmıştı. Müridoğlu’nun bir çok yapıtı bugün İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde, galerilerde ve özel koleksiyonlardadır.